ನವದೆಹಲಿ : ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಭೂಮಿಗೆ ಸ್ವಾಗತ ಕೊಡುವ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಗಾನ ಈಗ ನಿದಾನವಾಗಿ ಮೌನವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯ – ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತ ಎಂಬ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಯು ಈಗ ಭಾರತದ ಜೌಗು ಪ್ರದೇಶಗಳು, ನದಿಗಳು, ಕೊಳಗಳು, ಹಾಗೂ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯವನ್ನು ಕಾಡುತ್ತಿದೆ. ಪಂಜಾಬ್‌ನಂತಹ ಕೃಷಿ ರಾಜ್ಯ ಕೂಡ ಈ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನಿಂದ ಪಾರಾಗಿಲ್ಲ. ಜಲಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಕಣಗಳು ಪಶುಪಕ್ಷಿಗಳ ಆಹಾರ ಸರಪಳಿಗೆ ನುಗ್ಗಿ, ಆಹಾರದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿವರೆಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿವೆ.
ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್‌ನಿಂದ ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ಎದುರಾಗುವ ಪ್ರಮುಖ ತೊಂದರೆಗಳು :
1. ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಸೇವನೆ: ಪಕ್ಷಿಗಳು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತುಣುಕುಗಳನ್ನು ಆಹಾರವೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ಸೇವಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಗೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಹಸಿವು ತಪ್ಪಿಸುವಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.
2. ಸಿಕ್ಕಿಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ: ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಹಗ್ಗಗಳು, ಗಾಳಿಪಟದ ದಾರಿಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಗಾಯಪಡುವುದಲ್ಲದೆ, ಸಾವಿಗೂ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತಿದೆ.
3. ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಗೂಡುಗಳು: ನಗರ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಗೂಡು ಕಟ್ಟಲು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ನಾರುಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ ಮರಿಗಳು ತೀವ್ರ ಶಾಖ ಅಥವಾ ವಿಷಗಳಿಗೆ ಶರಣಾಗುತ್ತಿವೆ.
4. ಆಹಾರ ಸರಪಳಿ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಕೆ: ಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಕೀಟಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಕಣಗಳು ಕ್ರಮೇಣ ಪಕ್ಷಿಗಳವರೆಗೆ ತಲುಪುತ್ತಿವೆ. ಈ ಕಣಗಳು ಬಾಯ್ಲಜಿಕಲ್ ಹರಟುಗಳಿಗೆ ತೊಂದರೆ ಉಂಟುಮಾಡುವ ವಿಷಕಾರಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.
ಪಕ್ಷಿಗಳ ಗಣನೀಯ ಕುಸಿತ – ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಎಚ್ಚರಿಕೆ : ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕುಸಿಯಲು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯವು ಈಗ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಲುಧಿಯಾನಾದ ಪಂಜಾಬ್ ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪಕ್ಷಿಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞೆ ಡಾ. ತೇಜ್‌ದೀಪ್ ಕೌರ್ ಕ್ಲರ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಬೆಂಗಳೂರು ಐಐಎಸ್‌ಸಿ 2022 ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ, ನಗರದಲ್ಲಿ ಕಾಗೆ ಮಲದಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಕಂಡುಬಂದಿದ್ದು, ಆಹಾರ ಮತ್ತು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯವಿದೆಯೆಂಬುದು ದೃಢವಾಗಿದೆ.
ತಮಿಳುನಾಡು, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷಿಗಳ ಹೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಸಿಕ್ಕಿರುವ ವರದಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾವಿನ ಘಟನೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಿವೆ. ದೆಹಲಿ, ಮುಂಬೈ, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ, ಚಿಲಿಕಾ ಸರೋವರ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿಯೂ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಇಳಿಯುತ್ತಿದೆ. ಹಳ್ಳಿಯ ಕೊಳಗಳು ವಿಲೇವಾರಿ ತಾಣಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡಿದ್ದು, ಮಳೆನೀರು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಜೌಗು ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಎಳೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಿದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಕ್ರಮಗಳು :
2016ರ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ನಿಯಮಗಳು: ವಿಂಗಡಣೆ ಮತ್ತು EPR ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಆರಂಭ.
2022ರ ಏಕ-ಬಳಕೆಯ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ನಿಷೇಧ : ಸ್ಟ್ರಾಗಳು, ಪ್ಲೇಟ್‌ಗಳು, ಪಾಲಿಸ್ಟೈರೀನ್ ಕಪ್‌ಗಳು ನಿಷಿದ್ಧ.
ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ಕ್ರಮಗಳು: ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಕೇರಳ, ಸಿಕ್ಕಿಂ ಮುಂತಾದ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಬ್ಯಾಗ್ ನಿಷೇಧ.
ಪಂಜಾಬ್ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಏನು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ? :
2016ರಿಂದಲೇ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಕ್ಯಾರಿ ಬ್ಯಾಗ್‌ಗಳ ನಿಷೇಧ.
2022ರಲ್ಲಿ ನಿಷೇಧವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿ, ಸ್ಟ್ರಾ, ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ ವಸ್ತುಗಳು ಸೇರಿ ಅನೇಕ ಏಕ-ಬಳಕೆಯ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ನಿಷೇಧ.
ಪ್ರಕೃತಿ ರಮಣೀಯ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಕಳೆದುಹೋಗಿದೆಯೆಂದರೆ, ನಾವು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಮತೋಲನ. ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ನಿಷ್ಕರ್ಷಣೆಯ ಸಮಸ್ಯೆ ಮಾನವ ನಿರ್ಮಿತವಾದರೂ, ಪರಿಹಾರಗಳು ಕೂಡ ನಮ್ಮ ಕೈಯಲ್ಲಿವೆ. ಪಕ್ಷಿಗಳ ಮೌನ ಕೇವಲ ಸೌಂದರ್ಯದ ನಷ್ಟವಲ್ಲ ಅದು ಪರಿಸರದ ಹೃದಯ ಬಡಿತ ನಿಂತುಹೋಗುತ್ತಿರುವ ಸೂಚನೆ.
