ನವದೆಹಲಿ : ನಿಜವಾಗಿಯೂ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿರುವವರು ಬ್ರೂಸ್ ರೀಡೆಲ್ ಬರೆದ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಓದಲೇಬೇಕು ಎಂದು ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳ ಭಾಷಣದ ಮೇಲಿನ ವಂದನಾ ನಿರ್ಣಯ ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಪ್ರಧಾನಿ, ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ, ನೆಹರು ಸೇರಿ ಇಡೀ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ನ್ನೇ ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡು ಘರ್ಜಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಭಾರತ, 21 ನೇ ಶತಮಾನದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಸಂವಿಧಾನ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಬಜೆಟ್ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದರಲ್ಲದೆ, ದೇಶದ ಮೊದಲ ಪ್ರಧಾನಿ ಪಂಡಿತ್ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಅವರನ್ನೂ ಟೀಕಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಏನು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ? ಪುಸ್ತಕದ ಬಗ್ಗೆ ಮನಾತನಾಡುವಾಗ ಅದರಲ್ಲಿ ನಿಖರವಾಗಿ ಏನಿದೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಈ ಪುಸ್ತಕವು ಅಮೆರಿಕದ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜಾನ್ ಎಫ್ ಕೆನಡಿ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಪ್ರಧಾನಿ ನಡುವಿನ ಭೇಟಿಯ ಅನುಭವದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ., ಇದರೊಂದಿಗೆ, 1962 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಚೀನಾದೊಂದಿಗೆ ನಡುವಿನ ಯುದ್ಧದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ವಿವರಣಗಳು ಕೂಡ ಇದೆ. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ಗೆ ಮುಜುಗರವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಅನೇಕ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಮುಂದಿಡುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಈ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಿಲ್ಲ, ಪುಸ್ತಕದ ಹೆಸರನ್ನು ಮಾತ್ರ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರು. ಪುಸ್ತಕದ ಒಂದು ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಧಾನಿ ನೆಹರೂ ಅವರಿಗೆ ಜಾನ್ ಎಫ್ ಕೆನಡಿಗಿಂತ ಅವರ ಪತ್ನಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಆಸಕ್ತಿ ಇತ್ತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕುರಿತು ಆಜ್ತಕ್ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.
ಅಮೆರಿಕದ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ಈ ಘಟನೆ ನಡೆದದ್ದು ಅಮೆರಿಕದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜಾನ್ ಎಫ್. ಕೆನಡಿಯವರ ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ಅಮೇರಿಕನ್ ಪ್ರಥಮ ಮಹಿಳೆ ಜಾಕಿ ಕೆನಡಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದರು. ಪುಸ್ತಕದ ಪ್ರಕಾರ, ಪಂಡಿತ್ ನೆಹರು ಅಮೆರಿಕಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದಾಗ, ಅಮೆರಿಕದ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜಾನ್ ಎಫ್ ಕೆನಡಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುವ ಬದಲು , ಪ್ರಧಾನಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಜಾಕಿ ಕೆನಡಿ (ಜೆಎಫ್‌ಕೆ ಅವರ ಪತ್ನಿ) ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಸಕ್ತಿ ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ..
ಜಾಕಿ ಕೆನಡಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಅಮೆರಿಕದ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯು ಜಾಕಿ ಕೆನಡಿಗೆ ತಂಗಲು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಿಲ್ಲಾವನ್ನು ಬಾಡಿಗೆಗೆ ಪಡೆದಿತ್ತು, ಆದರೆ ಅವರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ, ನೆಹರು ಅವರು ಪ್ರಧಾನಿಯವರ ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಅತಿಥಿ ಸೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ಪುಸ್ತಕ ಹೇಳುತ್ತದೆ.
ಇದು ಎಡ್ವಿನಾ ಮೌಂಟ್‌ಬ್ಯಾಟನ್ ಅವರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಕೋಣೆಯಾಗಿತ್ತು. ಎಡ್ವಿನಾ ಭಾರತದ ಕೊನೆಯ ವೈಸ್ರಾಯ್ ಲಾರ್ಡ್ ಮೌಂಟ್ ಬ್ಯಾಟನ್ ಅವರ ಪತ್ನಿಯಾಗಿದ್ದರು, ಅವರು ವಿಭಜನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರವೂ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಎಡ್ವಿನಾ ಮತ್ತು ನೆಹರೂ ನಡುವೆ ಬಹಳ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧವಿತ್ತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಜಾಕಿಯ ಚಿತ್ರ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರದಲ್ಲಿತ್ತು ಅದೇ ರೀತಿ, ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾಗಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ, ಜಾಕಿ ಕೆನಡಿಯಿಂದ ತುಂಬಾ ಆಕರ್ಷಿತರಾದ ನೆಹರು, ತಮ್ಮ ಮನೆಯ ಮುಖ್ಯ ದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಒಂದು ಚಿತ್ರವಿತ್ತು ಅದು ಜಾಕಿಯದ್ದು, ಮತ್ತೊಂದು ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ನೆಹರು ಅವರಿಗೆ ಜಾಕಿಗಿಂತ ಜೆಎಫ್‌ಕೆಯ 27 ವರ್ಷದ ಸಹೋದರಿ ಪ್ಯಾಟ್ ಕೆನಡಿ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಆಸಕ್ತಿ ಇತ್ತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿತ್ತು.
ಅಮೆರಿಕ ಒದಗಿಸಿದ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಬಾಂಬರ್‌ಗಳನ್ನು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ವಿರುದ್ಧ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಚೀನಾ ವಿರುದ್ಧದ ಪ್ರತಿರೋಧಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಬಳಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ನೆಹರೂ ಕೆನಡಿಗೆ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ್ದರು ಎಂದು ಲೇಖಕರು ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.
ನೆಹರು ಕೆನಡಿಯವರನ್ನು ಚೀನಾದ ಪೀಪಲ್ಸ್ ಲಿಬರೇಶನ್ ಆರ್ಮಿಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಚೀನಾ ವಿರುದ್ಧದ ವಾಯು ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದು ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಪ್ರಮುಖ ವಿನಂತಿಯಾಗಿತ್ತು. ಕೊರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಸಮುದಾಯ ಪಡೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಮೆರಿಕದ ಪಡೆಗಳು ಕದನ ವಿರಾಮಕ್ಕೆ ಬಂದ ಕೇವಲ ಒಂದು ದಶಕದ ನಂತರ, ಭಾರತವು ಕೆನಡಿಯನ್ನು ಚೀನಾದ ವಿರುದ್ಧ ಹೊಸ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು.
ನೆಹರು ಕೆನಡಿಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದಿದ್ದರು 1962 ರಲ್ಲಿ ಪೀಪಲ್ಸ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೀನಾದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಮಾವೋ ಝೆಡಾಂಗ್ ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶ ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತಿದ್ದ ಪಂಡಿತ್ ನೆಹರು ಅವರನ್ನು ‘ಅವಮಾನಿಸುವುದು’ ಎಂದು ಈ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. 1962 ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ನೆಹರು ಅವರು ಅಮೆರಿಕದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕೆನಡಿಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದು, ಚೀನಾದ ಆಕ್ರಮಣವನ್ನು ತಡೆಯಲು ಭಾರತಕ್ಕೆ ವಾಯು ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಜೆಟ್ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನಗಳು ಬೇಕಾಗಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು.
ಲೇಖಕ ಮಿಹಿರ್ ಬೋಸ್ ತಮ್ಮ ಪುಸ್ತಕ (‘ಫ್ರಂ ಮಿಡ್‌ನೈಟ್ ಟು ಗ್ಲೋರಿಯಸ್ ಮಾರ್ನಿಂಗ್?: ಇಂಡಿಯಾ ಸಿನ್ಸ್ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆನ್ಸ್’)ನಲ್ಲಿ ನೆಹರು ಅವರು ಭಾರತೀಯ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಮಹಿಳೆ ಜಾಕಿ ಕೆನಡಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹೋದರಿ ಲೀ ರಾಡ್ಜಿವಿಲ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಅದ್ಭುತ ಭೋಜನ ಮಾಡಿದ್ದರು ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ 1962 ರಲ್ಲಿ ಜಾಕಿ ಕೆನಡಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹೋದರಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ನೆಹರು ಆತಿಥೇಯರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಪ್ರಥಮ ಮಹಿಳೆ ಅವರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಂಗಿದ್ದರು.
ಈ ಬಗ್ಗೆ ಅಮೆರಿಕದ ಮಾಜಿ ರಾಯಭಾರಿ ಗಾಲ್‌ಬ್ರೈತ್ ಕೂಡ ಹೀಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ, ‘ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಧಾನಿ ಜಾಕಿ ಕೆನಡಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಹೋಳಿ ಆಚರಿಸಿದರು.’ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ, ಅಮೆರಿಕದ ಪ್ರಥಮ ಮಹಿಳೆ ಮತ್ತು ನೆಹರೂ ಪರಸ್ಪರ ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ತಿಲಕವನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಂಡಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
