ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಮಾಸ ಶಿವರಾತ್ರಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷ ಚತುರ್ಥಿ ತಿಥಿಯಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಿವರಾತ್ರಿಯ ಹಬ್ಬವು ಶಿವ ಪಾರ್ವತಿಯರಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಭಗವಾನ್ ಶಿವ ಮತ್ತು ಪಾರ್ವತಿಯ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಭಕ್ತರು ಈ ದಿನದಂದು ಪೂರ್ಣ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕ ಉಪವಾಸದಿಂದ ಆದಿ ದಂಪತಿಗಳನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಶಿವರಾತ್ರಿ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಭಕ್ತರು ಅತ್ಯಂತ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಪಣಾ ಭಾವದಿಂದ ಶಿವನನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಇದು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಸ್ಫೋಟಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವಿಜೃಂಭಣೆಯ ರಾತ್ರಿಯ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ ರಾತ್ರಿಯು ಫಾಲ್ಗುಣ ಮಾಸದ ಕರಾಳ ಹದಿನೈದು ದಿನದ 14ನೇ ದಿನದಂದು ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯೊಂದಿಗಿನ ಶಿವನ ಸಂಯೋಗದ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಶಿವರಾತ್ರಿಯಂದು ರಾತ್ರಿಯಡೀ ಶಿವನ ಭಜನೆ ಮಾಡುತ್ತಾ, ಉಪವಾಸ ಆಚರಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವೂ ಇದೆ.
ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ 2025ರ ಶುಭ ಮುಹೂರ್ತ
ದೃಕ್‌ ಪಂಚಾಂಗದ ಪ್ರಕಾರ, 2025ರ ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ ಹಬ್ಬದ ಶುಭ ಮುಹೂರ್ತಗಳು ಹೀಗಿವೆ:
– ಚತುರ್ದಶಿ ತಿಥಿ ಆರಂಭ – ಫೆಬ್ರವರಿ 26 ರಂದು ಬೆಳಗ್ಗೆ 11:08 ಕ್ಕೆ
– ಚತುರ್ದಶಿ ತಿಥಿ ಮುಕ್ತಾಯ – ಫೆಬ್ರವರಿ 27 ರಂದು ಬೆಳಗ್ಗೆ 8:54 ಕ್ಕೆ
– ನಿಶಿತಾ ಕಾಲ ಪೂಜೆ ಸಮಯ – ಫೆಬ್ರವರಿ 27 ರಂದು ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ 12:09 ರಿಂದ 12:59
– ಶಿವರಾತ್ರಿ ಪಾರಣ ಸಮಯ – ಫೆಬ್ರವರಿ 27 ರಂದು ಬೆಳಗ್ಗೆ 6:48 ರಿಂದ 8:54 ರವರೆಗೆ
– ರಾತ್ರಿ ಮೊದಲ ಪ್ರಹಾರ ಪೂಜೆ ಸಮಯ – ಫೆಬ್ರವರಿ 26 ರಂದು ಸಂಜೆ 6:19 ರಿಂದ 9:26 ರವರೆಗೆ
– ರಾತ್ರಿ ಎರಡನೇ ಪ್ರಹಾರ ಪೂಜೆ ಸಮಯ – ಫೆಬ್ರವರಿ 27 ರಂದು ಸಂಜೆ 9:26 ರಿಂದ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ 12:34
– ರಾತ್ರಿ ಮೂರನೇ ಪ್ರಹಾರ ಪೂಜೆ ಸಮಯ – ಫೆಬ್ರವರಿ 27 ರಂದು ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ 12:34 ರಿಂದ ಮುಂಜಾನೆ 3:41
– ರಾತ್ರಿ ನಾಲ್ಕನೇ ಪ್ರಹಾರ ಪೂಜೆ ಸಮಯ – ಫೆಬ್ರವರಿ 27 ರಂದು ಮುಂಜಾನೆ 3:41 ರಿಂದ ಬೆಳಗ್ಗೆ 6:48 ರವರೆಗೆ
ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ ಪೂಜೆ ವಿಧಾನ
– ಈ ದಿನ ಮುಂಜಾನೆ ಭಕ್ತರು ಬೇಗ ಎದ್ದು ಸ್ನಾನ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ ಶುದ್ಧರಾಗಿ, ಸ್ವಚ್ಛವಾದ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ಧರಿಸಬೇಕು.
– ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಶಿವನ ವಿಗ್ರಹ, ಶಿವಲಿಂಗ, ಫೋಟೋವನ್ನು ದೇವರ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆ ಮಾಡಿ. ಜೇನುತುಪ್ಪ, ಹಾಲು, ನೀರು ಮತ್ತು ಬಿಲ್ವಪತ್ರೆಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿ.
– ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಶಿವನನ್ನು ಪೂಜಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೇ ಇದ್ದರೆ ಹತ್ತಿರದ ಶಿವ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಶಿವ ಪೂಜೆ ಮಾಡಬೇಕು.
– ಈ ದಿನ ಪೂರ್ತಿ ಶಿವ ನಾಮ, ಶಿವ ಸ್ತೋತ್ರ, ಓಂ ನಮಃ ಶಿವಾಯ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಸೇರಿದಂತೆ ಇನ್ನಿತರ ಶಿವ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಪಠಿಸಬೇಕು.
– ಸಂಜೆ, ಭಕ್ತರು ಶಿವ ಪೂಜೆ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಅಥವಾ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಮೊದಲು ಎರಡನೇ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಪೂಜೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
– ಈ ದಿನ ಉಪವಾಸ ವ್ರತ ಮಾಡಿದವರು ಮರುದಿನ ಬೆಳಗ್ಗೆ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ.
– ವ್ರತದ ಗರಿಷ್ಠ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಭಕ್ತರು ಸೂರ್ಯೋದಯದ ನಡುವೆ ಮತ್ತು ಚತುರ್ದಶಿ ತಿಥಿಯ ಅಂತ್ಯದ ಮೊದಲು ತಮ್ಮ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಬೇಕು.
– ಭಕ್ತರು ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಥವಾ ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ ಶಿವರಾತ್ರಿ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು, ರಾತ್ರಿಯನ್ನು ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಹಾರಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಿ ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು.
ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ ದಿನ ಉಪವಾಸ ವ್ರತ ಮಾಡುವುದು ಹೇಗೆ.?
– ಈ ದಿನ ಮುಂಜಾನೆ ಬೇಗ ಎದ್ದು ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ ಶುದ್ಧವಾದ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ಧರಿಸಿ.
– ದಿನವಿಡೀ ನಿರ್ಜಲ ಉಪವಾಸ ಅಥವಾ ಫಲಹಾರ ಉಪವಾಸ ಅಥವಾ ಸಾತ್ವಿಕ ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯ ಮೂಲಕ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು. ಆದರೆ, ನಿರ್ಜಲ ಉಪವಾಸಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವವಿದೆ.
– ಶಿವ ದೇವಾಲಯಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಮತ್ತು ರುದ್ರಾಭಿಷೇಕ ಮಾಡಿ
– ಶಿವ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಪಠಿಸಿ ಮತ್ತು “ಓಂ ನಮಃ ಶಿವಾಯ” ಎಂದು ಜಪಿಸಿ
– ರಾತ್ರಿ ಜಾಗರಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಿ 4 ಬಾರಿ ಶಿವ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು.
– ಮರುದಿನ ಬೆಳಗ್ಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ನಂತರ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸಿ
ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ ಮಹತ್ವ
ಮಹಾಶಿವರಾತ್ರಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಅಪಾರ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನವನ್ನು ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾದ ಶಿವನಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಮಹಾಶಿವರಾತ್ರಿಯನ್ನು ಶಿವ ಮತ್ತು ಪಾರ್ವತಿ ಮದುವೆಯಾದ ಶುಭ ದಿನ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಮಾಘ ಬಹುಳ ಚತುರ್ದಶಿಯ ರಾತ್ರಿಯೇ ಶಿವ ಪಾರ್ವತಿಯನ್ನು ವರಿಸಿದ್ದನಂತೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಅಂದು ರಾತ್ರಿ ದೇವಾನು ದೇವತೆಗಳೆಲ್ಲರೂ ಜಾಗರಣೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ,
ಗಿರಿಜಾ ಕಲ್ಯಾಣ ವೀಕ್ಷಿಸಿ, ಶಿವ ಪಾರ್ವತಿ ಯರಿಬ್ಬರನ್ನೂ ಪೂಜಿಸಿದರಂತೆ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ಈ ದಿನ ಜಾಗರಣೆ ಪದ್ಧತಿ ಆಚರಣೆಗೆ ಬಂದಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವೆಲ್ಲಾ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿಯ ಆಚರಣೆ ತುಂಬಾ ವಿಶೇಷವಾಗಿದ್ದು ಶಿವ ಭಕ್ತರು ಶಿವನನ್ನು ಪೂಜಿಸಲು, ಅಬಿಷೇಕ, ರುದ್ರಾಭಿಷೇಕ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಭಗವಂತನ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆಯಲು ವಿವಿಧ ಶಿವ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಪಠಿಸಲು ರಾತ್ರಿಯಿಡೀ ಎಚ್ಚರವಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಭಕ್ತರಿಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜಾಗೃತಿ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಇದು ಪರಿಪೂರ್ಣ ದಿನವಾಗಿದೆ.
ಶಿವ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ ಶಿವರಾತ್ರಿಯಂದು ರಾತ್ರಿಯ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಶಿವನನ್ನು ಯಾರು ಪೂಜಿಸುವರೋ ಅವರ ಪಾಪಗಳು ಪರಿಹಾರವಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ಸ್ವತಃ ಶಿವನೇ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಶಿವರಾತ್ರಿಯು ಸಮಯ ಪೂಜೆಗೆ ಬಹು ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯವಾದ ಸಮಯವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಆ ದಿನ ಈಶ್ವರನ ಆರಾಧನೆ ಮಾಡಿದರೆ ಎಂದೂ ಲಭಿಸದ ಪುಣ್ಯ ಫಲ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಪ್ರತೀತಿ ಸ್ಕಂದ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿದೆ.
